Góp ý dự thảo Luật tại hội thảo Luật Đất đai (sửa đổi), ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam, cho hay trước Luật Đất đai 2013 cứ 5 năm điều chỉnh khung giá đất một lần.
Nhưng thực tế dự án nào cũng phải định giá đất 2 lần, cấp chuyên viên một lần, cấp lãnh đạo một lần. Giờ sửa đổi theo hướng mỗi năm ban hành 1 bảng giá đất là rất tiến bộ, tốt cho công tác đầu tư. Nhưng khái niệm hệ số biến động giá thị trường trong dự thảo Luật rất khó hiểu, nên có quy định thật cụ thể để địa phương thực hiện.
"Dự thảo Luật cần quy định rõ thế nào là giá thị trường vì hầu hết quan chức đều ngại, đến chủ tịch tỉnh cũng không dám quyết định do khái niệm không rõ ràng trong Luật", ông Hiệp nói.
Bỏ khung giá đất được đánh giá là khâu đột phá nhưng để hoàn thiện lại không hề đơn giản với cơ quan xây dựng Luật.
Đồng quan điểm, PGS.TS. Nguyễn Quang Tuyến, Trường Đại học Luật Hà Nội cho rằng, Nghị quyết số 18-NQ/TW khẳng định: “Có cơ chế, phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường”.
Tại Điều 129 Dự thảo Luật sửa đổi có nhiều quy định, trong đó có điểm C là phải “Phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường trong điều kiện bình thường”, tuy nhiên lại chưa làm rõ nguyên tắc định giá đất này cần được hiểu như thế nào.
“Những vấn đề này đã được bàn luận, trao đổi ở nước ta trong một thời gian dài kể từ khi sửa đổi các đạo Luật Đất đai năm 1993, Luật Đất đai năm 2003, Luật Đất đai năm 2013. Nhưng tiếc thay cho đến khi soạn thảo Dự thảo Luật lần này cũng không đưa được câu trả lời thỏa đáng”, ông Tuyến nói.
Theo đó, PGS.TS. Nguyễn Quang Tuyến cho rằng: “Cơ quan quản lý giá đất cấp tỉnh (độc lập với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh) quyết định giá đất cụ thể. Cơ quan quản lý giá đất cấp tỉnh được thuê tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất để tư vấn xác định giá đất cụ thể.
Việc xác định giá đất cụ thể phải dựa trên cơ sở điều tra, thu thập thông tin về thửa đất, giá đất thị trường và thông tin về giá đất trong cơ sở dữ liệu đất đai; áp dụng phương pháp định giá đất phù hợp. Căn cứ kết quả tư vấn xác định giá đất, cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh trình Hội đồng thẩm định giá đất xem xét trước khi trình cơ quan quản lý giá đất cùng cấp quyết định.
Hội đồng thẩm định giá đất gồm người đứng đầu cơ quan quản lý giá đất cấp tỉnh làm Chủ tịch và đại diện của cơ quan, tổ chức có liên quan, tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất”.
Theo chuyên gia, tình trạng khung giá đất chỉ bằng khoảng 30 - 70% giá thị trường đã và đang tạo ra khoảng cách lớn giữa giá đất của thị trường với giá của Nhà nước dẫn đến nhiều hệ lụy, trong đó lớn nhất là vấn đề trục lợi, tham nhũng đất đai, thất thoát ngân sách.
Vì vậy, theo GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT, việc bỏ khung giá đất là hoàn toàn hợp lý, giúp nâng cao tính thương mại hóa của quyền sử dụng đất, đồng thời hạn chế tình trạng đầu cơ đất đai, giúp thị trường minh bạch, lành mạnh, không còn hiện tượng trục lợi trên đất đai.
Đặc biệt, việc bỏ khung giá đất sẽ góp phần cởi trói cho giá đất địa phương. Tạo điều kiện đền bù thỏa đáng cho người dân theo giá thị trường thay vì chịu thiệt thòi khi căn cứ vào khung giá đất.
Theo đúng tinh thần của Nghị quyết số 18-NQ/TW, Dự thảo Luật sửa đổi đang lấy ý kiến góp ý có những nội dung rất được quan tâm, như: bỏ khung giá đất; có cơ chế, phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường. Dự thảo đang tiếp tục được hoàn thiện với mục tiêu trình Quốc hội lần đầu tại kỳ họp tháng 10/2022.
